Dhamma Yanant

(၁) ေဟာေသာတရားေတာ္ႏွင့္ အလိုအဇၩာသယ ကိုက္ညီသြားေသာအခါ....။
(၂) သဒၶါ၊ ဝီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဟူေသာ ဣေျႏၵတို႔ ရင့္က်က္ေသာအခါ...။
တစ္ထိုင္တည္း တရားထူးရတတ္ပါသည္။

အာသယာႏုသယဥာဏ္၊ ဣၿနၵိယပေရာပရိယတၱိဥာဏ္တို႔ကို ဘုရားရွင္တစ္ပါးတည္းသာ ပိုင္ဆိုင္ပါသည္။ တရားနာသူတို႔၏ ဣေျႏၵအႏုအရင့္၊ အလိုအဇၥ်ာသယကိုၾကည့္၍ ေဟာေသာေၾကာင့္လည္း ဘုရားရွင္လက္ထက္က တစ္ထိုင္တည္း တရားနာကာ တရားထူးရသြားၾကသူ မ်ားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ဝိပႆနာ ဘာဝနာဆိုသည္မွာ မေနာကံအမႈသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ႏွင့္ တပည့္သားသာဝကတို႔ တရားေဟာေသာအခါ တရားရမည့္သူသည္ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို နာၾကားရင္းကပင္ ႏွလံုးသြင္းမွန္စြာျဖင့္ ဝိပႆနာဘာဝနာကို ပြားမ်ားၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္း တစ္ထိုင္တည္း တရားထူးရသြားၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ဥာဏ္ရင့္က်က္ၿပီး အႀကိဳက္ႏွင့္ ကိုက္ညီသြားေသာအခါ တရားနာရင္းပင္ ၀ိပႆနာရႈကာ တရားထူးရတတ္သည္။ နာရံုသက္သက္ျဖင့္ေတာ့ အရိယာမျဖစ္ႏိုင္ (ေသာတာပန္မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အပါယ္မပိတ္ႏိုင္) ဟု ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သေဘာေပါက္ကာ အေယာင္ေဆာင္သိမ္းသြင္းမႈမ်ားမွ မွန္ကန္ေသာအျမင္ျဖင့္ ရုန္းထြက္ႏိုင္ၾကပါေစ။

၁။ ေဟတုပစၥည္း
စိတ္ရင္းေကာင္းျခင္း၊ ရက္ေရာျခင္း၊ ေမတၱာထားျခင္း၊ ခြင့္လႊတ္တတ္ျခင္း၊ အေျမာ္အျမင္ရွိျခင္း။

၂။ အာရမၼဏပစၥည္း
ဘုရားဖူးျခင္း၊ တရားနာျခင္း စေသာ အတိဣ႒ာ႐ံုမ်ားႏွင့္ ေနျခင္း / မေကာင္းေသာ အာ႐ံုတို႔ေနာက္ မလိုက္ဘဲ ကုသိုလ္အာ႐ံုတို႔ႏွင့္သာေနျခင္း (မိမိအတြက္)။
မိမိေၾကာင့္ သူတစ္ပါး အေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ေစျခင္း / အကုသိုလ္ မျဖစ္ေစျခင္း (သူတစ္ပါးအတြက္)။

၃။ အဓိပတိပစၥည္း
ပညာဥာဏ္ႀကီးျခင္း၊ စိတ္, ဇြဲ, ဆႏၵ ထက္သန္ျခင္း။

၄။ အနႏၲရပစၥည္း
အလုပ္ကို (စိတ္လာလွ်င္လုပ္၍ စိတ္မလာလွ်င္မလုပ္ျခင္းမ်ိဳး) ျပတ္ေတာက္ျပတ္ေတာက္ မလုပ္ျခင္း။

၅။ သမနႏၲရပစၥည္း
ပံုမွန္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ႀကိဳးစားျခင္း။

၆။ သဟဇာတပစၥည္း
ညီညီညြတ္ညြတ္ အတူတကြ လုပ္ကိုင္ျခင္း။

၇။ အညမညပစၥည္း
အျပန္အလွန္ ေကာင္းက်ိဳး ျပဳတတ္ျခင္း။

၈။ နိႆယပစၥည္း
သူတစ္ပါး မွီခိုအားထားေလာက္ေသာ အရည္အခ်င္းရွိျခင္း။

၉။ ဥပနိႆယပစၥည္း
ယံုၾကည္မႈရွိျခင္း၊ ဆရာေကာင္း, မိတ္ေဆြေကာင္း, ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္း ရွိျခင္း (အားႀကီးေသာ မွီရာရွိျခင္း) (မိမိအတြက္)။
မိမိကလည္း သူတစ္ပါးအတြက္ မိတ္ေဆြေကာင္းျဖစ္ျခင္း (သူတစ္ပါးအတြက္)။

၁ဝ။ ပုေရဇာတပစၥည္း
အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ား ေရွ႕ကျဖစ္ေပၚေနျခင္း (ေရွ႕ေဆာင္ေကာင္းရွိျခင္း) (မိမိအတြက္)။
မိမိက ေရွ႕ကဦးေဆာင္ႏိုင္ျခင္း (သူတစ္ပါးအတြက္)။

၁၁။ ပစၧာဇာတပစၥည္း
ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေကာင္းရွိျခင္း (ေနာက္လိုက္ေကာင္းရွိျခင္း) (မိမိအတြက္)။
လိုအပ္သူတို႔အား ေထာက္ပံ့ႏိုင္ျခင္း၊ သားသမီးေကာင္း၊ တပည့္ေကာင္းျဖစ္ျခင္း (သူတစ္ပါးအတြက္)။

၁၂။ အာေသဝနပစၥည္း
ကြၽမ္းက်င္မႈရွိရန္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ထပ္ခါထပ္ခါ ေလ့က်င့္ျခင္း။

၁၃။ ကမၼပစၥည္း
ေစတနာေကာင္းထားျခင္း။

၁၄။ ဝိပါကပစၥည္း
ေကာင္းက်ိဳးတရားမ်ား ခံစားရျခင္း။

၁၅။ အာဟာရပစၥည္း
ကိုယ္/စိတ္ အာဟာရ မွ်တျခင္း။

၁၆။ ဣၿႏၵိယပစၥည္း
မိမိဆိုင္ရာ၌ အစိုးရျခင္း။

၁၇။ စ်ာနပစၥည္း
မိမိအလုပ္၌ စူးစိုက္မႈရွိျခင္း။

၁၈။ မဂၢပစၥည္း
မွန္ကန္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ႀကိဳးစားျခင္း။

၁၉။ သမၸယုတၱပစၥည္း
မိမိဆိုင္ရာ အလုပ္/ ပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္ စိတ္ဝမ္းမကြဲျပား တစ္သားတည္း ျဖစ္ျခင္း။

၂ဝ။ ဝိပၸယုတၱပစၥည္း
ပ်င္းရိသူမ်ားႏွင့္ မေပါင္းျခင္း၊ မေကာင္းသူမ်ားႏွင့္ မေရာျခင္း။

၂၁။ အတၴိပစၥည္း
အေကာင္းအဆိုး ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ခံႏိုင္ရည္ရွိျခင္း။

၂၂။ နတၴိပစၥည္း
တစ္ကိုယ္ေကာင္းဆန္မႈ မရွိျခင္း။

၂၃။ ဝိဂတပစၥည္း
လူမိုက္တို႔ႏွင့္ ကင္းေအာင္ေနျခင္း ၊ ဟန္ေဆာင္မႈကင္းျခင္း၊ သံသယ ကင္းျခင္း။

၂၄။ အဝိဂတပစၥည္း
သတိလြတ္ကင္းမႈ မရွိျခင္း (သတိအၿမဲရွိျခင္း)။

အက်ဥ္းမွ်သာ ျပလိုက္ပါသည္။ ဤနည္းလမ္းေကာင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုေအာင္ က်င့္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အဖို႔ ပစၥဳပၸန္၊ သံသရာ ဘ၀ႏွစ္ျဖာတို႔၌ စိုးရိမ္ဖြယ္မရွိ။ အေျချမင့္ ၾကီးပြားမည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ပ႒ာန္းတရားေတာ္သည္ အနႏၲနယ (အဆံုးမရွိ) အလြန္က်ယ္ဝန္း နက္နဲေသာေၾကာင့္ ရြတ္ဖတ္တတ္႐ံုမွ်ျဖင့္ ေက်နပ္မေနၾကဘဲ မိမိတို႔စြမ္းႏိုင္သေလာက္ နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး လက္ေတြ႕ဘဝတြင္လည္း အက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးခ်ႏိုင္ၾကေစဖို႔ ရည္ရြယ္ရင္း…။

႐ိုင္းစိုင္းတဲ့ အျပဳအမူ
ျငဴစူရြဲ႕ မ်က္ႏွာထား
စကားက ေမာက္မာ
ေကာက္ျဖာပဲ့ စိတ္ထားနဲ႔
လွည့္စားလို႔ ကတိပ်က္
မေက်နပ္စရာ ႀကံဳလာမွ
ပံုကာခ် သူတစ္ပါးကို
အျပစ္ရွာ ဆဲဆိုၾက...။

လႊဲမရ တရားခံရွာ
ေတြ႕တာက ေလာကႀကီး
'ေလာကႀကီးက မတရားဘူး'တဲ့ ...
နင့္နင့္သီးသီး ေ၀ဖန္
အေခ်ာင္ခံရ ေလာကၾကီး
ေလာင္ျပာက် ေဒါသမီးေတြနဲ႔
အေမွာင္စံၾကတဲ့ လူသားေတြ
ျခဴလားေလ ေအာက္ေမ့ရ...။

မျမင္ၾက ကိုယ့္အတိတ္ကံ
စိတ္ထန္ကာ ေဒါပြေတာ့
ေမာဟက ပိတ္ခံဆီး
ေလာကႀကီးမွာ နားၿငီးရ
ခါးသီးလွ ပဲ့တင္သံ
ကိုယ့္ထံအမွန္ ျပန္လာကာမွ
လက္မခံပါ ျငင္းဖ်က္မရ
တင္းၾကပ္တဲ့ သက္ျပင္းသံ...။

ရွင္းမရတဲ့ ေလာကဓံမွာ
ကိုယ္ေပးတာ ကိုယ္ရ
ကိုယ္ခ်သလို ကိုယ္သိမ္း
ခ်ိဳၿငိမ္းတဲ့ ပဲ့တင္သံ
ၾကားခ်င္ျပန္ ဘယ္လိုမ်ား
သိၿပီးသား အမွန္တရားေပမို႔
သတိထားကာ သံသာယာေ၀
ခုပဲမၾကာ ၾကဴးရင့္ၾကည့္ေလ.....။

လုပ္တိုင္းဆင္ေျပ ၀င္ေငြထြားလို႔
လာဘပြါးလည္း မၾကြားနဲ႔ေလ…။
အလာဘဆံု ရွားပါးၾကံဳလို႔
အကုန္မ်ားလည္း မဖ်ားနဲ႔ေလ…။
ေက်ာ္ေစာပိုင္ႏိုင္ ၿခံရံလႈိင္လို႔
သတင္းၾကိဳင္လည္း မၿပိဳင္နဲ႔ေလ…။
ေက်ာ္ေစာမဲ့ယိုင္ မၿခံႏိုင္လို႔
အရံမပိုင္လည္း မငိုင္နဲ႔ေလ…။
ျပစ္ရွာကားခ်ဲ႕ မဲ့ရြဲ႕မုန္းလို႔
ကဲ့ရဲ႕ဖံုးလည္း မႏံုးနဲ႔ေလ…။
ေကာင္းမြန္ေတာ္ရာ စာစီကံုးလို႔
ခ်ီးမြမ္းတုန္းလည္း မၿပံဳးနဲ႔ေလ…။
ကိုယ္စိတ္က်န္းမာ သုခါထံုလို႔
ခ်မ္းသာပံုလည္း မခုန္နဲ႔ေလ…။
အနာေပါကာ ေရာဂါစံုလို႔
ဆင္းရဲၾကံဳလည္း မၿဖံဳနဲ႔ေလ…။
သေခ်ၤ သခ်ၤာ ကေမၻ ကမၻာမွာ
ေကာင္းဆိုးႏွစ္တန္
ေလာကဓံပစ္ကြင္းထဲက
ဘယ္သူမ်ားလြတ္ကင္းခဲ့ဖူးလို႔လဲ…။
ဒီေတာ့... နိမ့္ျမင့္ဓမၼတာ ဆံုေလရာ
စိတ္တက္ၾကြ ဘ၀င္ကိုင္
မရႊင္ႏိုင္ လက္မႈိင္ခ်
သားေကာင္ဘ၀ ရုန္းခါထၿပီး
ဥေပကၡာ အေတြးသစ္နဲ႔
စာသိအညီ စိတ္မရိုင္းေစဘဲ
တာဒိေလ ဒီအတိုင္းစြဲရင္း
အေမႊမဖက္ အေနတတ္ အေသျမတ္ေအာင္
ၾကိဳးစားျဖတ္သန္းၾကစို႔ေလ…။
(တာဒိ = ဒီအတိုင္း)

ဒီတစ္ခါ ဂဏန္းႏွစ္လံုးအေၾကာင္း ေျပာၾကရေအာင္။ တစ္မ်ိဳးမေတြးပါနဲ႔။ ေလာကီသုညနဲ႔ ေလာကုတၱရာသုည အေၾကာင္းပါ။ စာေမးပြဲေျဖၾကတဲ့အခါ ဘယ္သူမ်ား သုညရခ်င္ၾကပါသလဲ။ ေလာကီစာေမးပြဲေတြမွာ သုညမ်ား ရလိုက္တယ္ဆိုရင္ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြ၊ စိတ္ဆင္းရဲရမႈေတြဆိုတာ ေဖာ္မျပႏိုင္ေလာက္ေအာင္ကို တစ္ပံုၾကီးပါ။ အဲ… ေလာကုတၱရာစာေမးပြဲမွာမ်ား သုညရလိုက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ စိတ္ေအးရၿပီေပါ့။ အႏိႈင္းမဲ့ခ်မ္းသာ ရၿပီေလ။ ေလာကီနဲ႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ၾကီးပါ။ ပိုရွင္းေအာင္ နဲနဲခဲြၾကည့္ရေအာင္။

ေလာကီသုည ဆိုတဲ့ သေဘာက- ေလာကမွာ မရွိေတာ့ရင္၊ မက်န္ေတာ့ရင္၊ ကုန္ဆံုးသြားရင္ သုညနဲ႔ ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ “သုဥ္း” ဆိုတဲ့ စကားလံုးက လာပါတယ္။ ေလာကီမွာေတာ့ မရွိ၊ မက်န္၊ ကုန္ဆံုး၊ ဆိတ္သုဥ္း ဆိုတာေတြက အပ်က္သေဘာေဆာင္ ေ၀ါဟာရေတြပါ။ ဘယ္သူမွ မၾကားလိုၾကပါဘူး။ ဆုေတာင္မွ ေတာင္းၾကပါေသးတယ္။ “ျဖစ္ေလရာဘ၀မွာ မရွိဆိုတဲ့စကား မၾကားရပါလို၏” တဲ့။ မရွိမွ၊ ကုန္မွ ေကာင္းတဲ့အရာေတြလည္း ရွိေနေသးတယ္ဆိုတာ ဘာလို႔မ်ား မေတြးမိၾကပါလိမ့္။ ဥပမာ- ကိုယ္ေရာ စိတ္ပါ ပူပန္ ပင္ပန္းေစတဲ့ အကုသိုလ္ စိတ္၊ ေစတသိက္မ်ိဳးေတြေပါ့။ ဒါေတြကိုလည္း အဆင္းရဲခံၿပီး ဖက္တြယ္ထားခ်င္၊ ရွိခ်င္ၾကတာပဲလား။

ျပန္ဆက္ပါဦးမယ္။ ေလာကီသုညက သူ႔ခ်ည္းေနရင္ ဘာတန္ဖိုးမွ မရွိပါဘူး။ ကိုယ္ပိုင္တန္ဖိုးရွိတဲ့ ဂဏန္းေတြရဲ႕ ေရွ႕မွာ သြားေနျပန္ရင္လည္း တန္ဖိုးမတိုးပါဘူး။ ကိုယ္ပိုင္တန္ဖိုးရွိတဲ့ ဂဏန္းေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ ေနမွသာ တန္ဖိုးတက္ပါတယ္။ ဒါကို ဥပမာထားၿပီး လူတိုင္း လူတိုင္း မိမိတန္ဖိုးကို မိမိနားလည္သင့္ပါတယ္။ မိမိတန္ဖိုးက နည္းေနရင္ တန္ဖိုးႀကီးသူရဲ႕ေနာက္မွာ ေနေပးၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ တန္ဖိုးတက္ေစရပါမယ္။ မိမိတန္ဖိုးက မ်ားေနရင္ေတာ့ တန္ဖိုးနည္းသူ တန္ဖိုးမဲ့သူ လူသုညေတြရဲ႕ ေရွ႕ကေန ရဲရဲဝံ့ဝံ့ၾကီး ဦးေဆာင္ႀကိဳးပမ္းၿပီး မိမိ သူတစ္ပါး တန္ဖိုးမ်ားေအာင္ ျပဳေပးရပါမယ္။ မိမိအေနနဲ႔ သာတယ္၊ နာတယ္ မတြက္ဘဲ အတၱဟိတ၊ ပရဟိတ ၿပီးစီးေစဖို႔သာ အဓိကလို႔ ႏွလံုးသြင္းမွန္ရပါမယ္။

ေလာကုတၱရာသုည သေဘာကေတာ့- ဘာပဲလုပ္လုပ္၊ ဘာပဲေျပာေျပာ၊ ဘာပဲေတြးေတြး “ငါဆိုတာလည္း မရွိ၊ ငါ့ဟာဆိုတာလည္း မရွိ” လို႔ အရာရာကို ႏွလံုးသြင္း မွန္ကန္ေနမႈပါ။ ေလာကုတၱရာမွာေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်ားမ်ားမရွိေလ၊ မ်ားမ်ားသုဥ္းေလ ေကာင္းေလပါပဲ။ ေလာကုတၱရာစာေမးပြဲမွာ ေမးခြန္း(၁၀)ပုဒ္ ေမးပါတယ္။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ၊ ၀ိစိကိစၦာ၊ ထိန၊ ဥဒၶစၥ၊ အဟီရိက၊ အေနာတၱပၸဆိုတဲ့ ကိေလသာ (၁၀)ပါးပါ။ အမွတ္မရေအာင္၊ နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္ ေျဖရပါမယ္။ ၇၅ မွတ္အထက္ ဂုဏ္ထူးထြက္ေနရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ၾကမ္းေသးတဲ့ အႏၶဗာလပုထုဇဥ္ပါ။ ၇၅ နဲ႔ ၅၀ ၾကားဆိုရင္ေတာ့ တရားနဲ႔ ယဥ္ပါးစျပဳလာတဲ့ ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ပါ။ ၅၀ ဆိုရင္ စူဠေသာတာပန္၊ ၄၀ ဆိုရင္ မဇၥ်ိမေသာတာပန္၊ ၃၀ ဆိုရင္ မဟာေသာတာပန္၊ ၂၀ ဆိုရင္ သကဒါဂါမ္၊ ၁၀ ဆိုရင္ အနာဂါမ္၊ ၀ ဆိုရင္ေတာ့ ရဟႏၱာျဖစ္ၿပီး ဒုကၡၿငိမ္းပါၿပီ။ ျပန္မရႈံးေတာ့မယ့္ စာေမးပြဲကို ၀ ရၿပီး အျမင့္ဆံုးအဆင့္နဲ႔ ေအာင္သြားပါၿပီ။

ငါ ဆိုတဲ့ အတၱ၊ ငါ့ဟာ ဆိုတဲ့ အတၱနိယ ကေန ဆိတ္သုဥ္းသြားရင္ ကိေလသာ သံေယာဇဥ္ေတြကလြတ္ၿပီး သုညတဝိေမာကၡ မည္တဲ့ မဂ္နဲ႔ သုညတနိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ငါဆိုတဲ့ “ဒိ႒ိ နဲ႔ မာန”၊ ငါ့ဟာဆိုတဲ့ “တဏွာ” ေတြကေန ဆိတ္သုဥ္းေနၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ သုညတနိဗၺာန္ဆိုတဲ့ ေလာကုတၱရာသုညရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္တန္ဖိုးကေတာ့ ဘာနဲ႔မွ ႏႈိင္းမရ အျမင့္တကာ့ အျမင့္ဆံုးပါပဲ။

ဒါ့ေၾကာင့္ မွတ္သားရမွာက-
ေလာကီ သုညရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္တန္ဖိုးက ဘာမွမရွိ။
ေလာကုတၱရာ သုညရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္တန္ဖိုးက အႏိႈင္းမဲ့ နိဗၺာန္ဆိုတာပါပဲ။

ေလာကီစာေမးပြဲေတြမွာ သုညရပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေပးရင္ က်ိန္စာတိုက္တယ္ဆိုၿပီး စိတ္အရမ္းဆိုးၾကမွာပါ။ ေလာကုတၱရာ စာေမးပြဲ၀င္သူမ်ားကိုေတာ့ သုညရႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေပးရင္ ႏွစ္သက္၀မ္းေျမာက္ႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေတာင္းလည္း ေတာင္းေပးလိုက္ပါတယ္။ သုညရေအာင္ ၾကိဳးစားၾကဖို႔ကေတာ့ မိမိတို႔တာ၀န္ပါပဲ…။